قلعه الموت یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری استان قزوین است. منطقه الموت فقط یک منطقه تاریخی نیست و چشماندازی طبیعی نیز دارد.
پیدایش قلعه الموت قزوین
الموت در قرن پنجم هجری قمری و در زمان حکمرانی حسن صباح بر این منطقه، مهمترین دوران تاریخی خود را سپری کرده است. حسن صباح از این قلعه به عنوان مقر نظامی استفاده میکرده است. داستانهای زیادی درباره قلعه الموت در این دوره تاریخی وجود دارد. چه در زمرهی افرادی باشید که به آثار باستانی علاقهمند هستند و چه از آنهایی باشید که طبیعتگردی را دوست دارند، قلعه الموت مکانی بسیار مناسب برای شماست. ( نوشته از ویلاجت )
در اغلب کتابهای تاریخی نام الموت با فرقهی اسماعیلیه آمده و از حسن صباح که رهبر این فرقه بوده به عنوان خداوند الموت یاد شده است. بر اساس همین اسناد تاریخی، حسن صباح چیزی حدود ۳۵ سال در این قلعه زندگی کرده و از آن به عنوان مقر نظامی خود استفاده کرده است. ( منبع هومسا )
کافیست تا به قله برسید، آن وقت دلتان نمیآید چشم از مناظر زیبای اطراف الموت بردارید. همانطور که گفته شد قلعه الموت فقط یک قلعه نظامی نیست بلکه چشماندازهایی نیز دارد. ( نوشته از ویلاجت )
زندان الموت و زندگی مردم قلعه الموت
براساس گزارشها قلعه الموت برای مدتی در دوران صفویه به زندان سیاسی و نظامی تبدیل شده بوده و زندانیان را دراین محوطه شکنجههای سخت میکردند. اگرچه شاید کمی دردناک بنظر برسد اما این موضوع فقط در دوران صفویه اتفاق افتاده و در برخی حکومتهای ایران، الموت مکان اشرافزادگان نیز بوده است. ( نوشته از ویلاجت )
قلعه الموت در کجا قرار دارد؟
قلعهی الموت دژی تاریخی ست واقع در شمال شرقی روستای گازرخان در استان قزوین. این دژ با ارتفاع 2163 متر از سطح دریا و با تعداد حدود 400 پلکان سنگی، تنها یک ورودی از گوشه شمال شرقی اش دارد. در دامنه جنوبی کوه خندقی وجود دارد که هر گونه راه نفوذ را می بندد. طول دژ حدود 120 متر و عرض آن بین 10 تا 35 متر است. هنگامی که بالای دژ می ایستیم تا فاصله حدود 10 کیلومتر دورتر هم قابل مشاهده است. ( نوشته از ویلاجت و ویکیپدیا )
دور تا دور این دژ، پرتگاه است، در حقیقت انتخاب جغرافیا و معماری قلعه تسخیر ناپذیر است. قلعه الموت درسال 81 به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است. قلعه الموت تاریخ پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است تا به امروز رسیده. این دژ محل زندگی حسن صباح رهبر فرقه اسماعیلیه به دژ حسن معروف است. وی در قم در خانواده ای شیعه مذهب به دنیا آمد، مدتی را هم در نیشابور گذرانده است و با افرادی مانند خواجه نظام الملک طوسی و عمر خیام همکلاسی بوده است. ( نوشته از ویکیپدیا و لست سکند )
در سال ۴۶۹ هجری به مصر می رود و ۳ سال درس می خواند و بعد از آن به ایران برمی گردد و به الموت می رود و در آنجا مستقر می شود. در وصف او گفتهاند که مردی مرموز، خوش فکر و پرهیزکار بوده است. همانطور که گفته شد وی پس از 35 زندگی در قلعه الموت کنار خانوادهاش بر اثر بیماری فوت کرد. ( در لست سکند این موضوع را بهتر بدانید )
الموت از نظر طبیعی صخرهٔ برجگونهای دارای دامنههای شیبدار است؛ قلهٔ آن به حدی بزرگ است که میتوانند بر روی آن ساختمانهایی ایجاد کنند. بدین ترتیب، قلعهٔ الموت که بر روی این کوه بنا شده بود، در منطقهای کوهستانی و استراتژیک قرار داشت و دسترسی به آن ساده نبود. قلعه مشرف به راه کوتاهی بین قزوین و مازندران بود و نظارت بر آن، جادهٔ بین عراق عجم و مازندران را میبست. ساکنان این منطقه جنگجو و دارای گرایش شیعی بودند. ( نوشته از ویکی پدیا و علی بابا )
در قسمت جنوب غربی قلعه الموت، حوضی به طول ۸ متر و عرض ۵ متر در دل سنگ کنده شده که هر ساله پس از بارندگیهای بهار و زمستان پُر از آب میشود. در قسمت جنوب غربی این حوض، اقامتگاه حسن صباح قرار داشته و در قسمت شرقی قلعه نیز اقامتگاهی برای پاسداران قلعه ساخته شده بود. جالب است بدانید آبانبارها نیز در دل کوه کنده شده بودند اما متأسفانه در حال حاضر اثری از آنها نیست. ( به قلم مجله علی بابا )
قلعهٔ الموت را مردم محل «قلعه حسن» مینامند. این قلعه از دو بخش غربی و شرقی تشکیل شده است. قسمت باختری که دارای ارتفاع بیشتری است به نام جورقلا (یعنی قلعه بالا) و پیلاقلا (یعنی قلعه بزرگ) خوانده میشود. طول قلعه حدود ۱۲۰ متر و عرض آن در نقاط مختلف بین ۱۰ تا ۳۵ متر متغیر است. دیوار شرقی قلعه بالا یا قلعهٔ بزرگ که از سنگ و ملات گچ ساخته شده است، کمتر از سایر قسمتها آسیب دیده است. ( نوشته از ویلاجت )
طول آن حدود ۱۰ متر و ارتفاع آن بین ۴ تا ۵ متر است. در طرف جنوب، در داخل صخره اتاقی کنده شده که محل نگهبانی بوده است. در جانب شرقی این اتاق، دیواری به ارتفاع ۲ متر وجود دارد که پی آن در سنگ کنده شده و پشت کار آن نیز از سنگ گچ بنا شده است و نمای آن از آجر میباشد. در جانب شمال غربی قلعه بالا نیز دو اتاق در داخل سنگ کوه کندهاند. ( نوشته از ویلاجت )
در اتاق اول، چاله آب کوچکی قرار دارد که اگر آب آن را کاملاً تخلیه بکنند، دوباره پرآب میشود. احتمال میدهند که این چاله با حوض جنوبی ارتباط داشته باشد. در پای این اتاق، دیوار شمالی قلعه به طول ۱۲ متر و پهنای ۱ متر قرار دارد که از سطح قلعه پایینتر واقع شده است و پرتگاه مخوفی دارد. در جانب جنوب غربی این قسمت قلعه، حوضی به طول ۸ متر و عرض ۵ متر در سنگ کندهاند که هنوز هم بر اثر بارندگیهای زمستان و بهار پر از آب میشود. در کُنج جنوبغربی این حوض، درخت تاک کهنسالی که همچنان سبز و شاداب است، جلب توجه میکند. ( منبع ویکیپدیا )
مسیریابی قلعه الموت قزوین
آدرس این قلعه تاریخی: استان قزوین، ۳۰ کیلومتری شهرستان معلم کلایه، ۸ کیلومتری دوراهی آتان-گازارخان، روستای گازارخان
ازآنجایی که این قلعه در بالای کوه قرار دارد نیاز به پیمایش ۳۰ دقیقه ای دارد.
فاصله گازرخان تا قلعه الموت | ۸ کیلومتر |
فاصله قزوین تا الموت | ۱۰۵ کیلومتر |
فاصله تهران تا الموت | ۱۷۱ کیلومتر |
زمان مناسب برای سفر به قلعه الموت
منطقه الموت قزوین، سرد و کوهستانی است و در نتیجه بهترین زمان سفر به قلعه الموت تابستان گرم خواهد بود. درست در این محدوده زمانی، آب و هوای منطقه الموت معتدل خواهد بود. از طرفی در این فصلها، طبیعت اطراف قلعه سبز و زیبا شده و میتوانید پس از بازدید از قلعه، از زیباییهای طبیعی اطراف آن نیز لذت ببرید. جهت اطلاع از لوازم ضروری برای سفر از راهنما گردشگری ویلاجت استفاده کنید. ( نوشته از ویلاجت )